7. Iraunkortasuna eta hiri eraldaketa.

Bilbok udalerriaren etengabeko ingurumen hobekuntzarantz jarduteko konpromisoa bereganatzen du. Horrexegatik, udalerriaren ingurumen iraunkortasuna indartu eta handitzera begira, datozen urteetarako Ingurumen Estrategia zehaztu du, ingurumenaren ikuspegitik dauzkagun 3 erronka handiei erantzuna emateko: CO2-an neutrala izatea, klima aldaketarekiko erresilientzia edukitzea eta ingurumen kalitatean osasungarria izatea.
Helburua 2030ean CO2 emisioen % 40 gutxitzera heltzea eta 2050ean neutrotasuna lortzea da.

Artxanda dinamizatu eta garatzearen helburua herriaren aisia eta gozamena bultzatzea da, Artxandaren ingurunea Bilboren hiri garapen iraunkorrean erreferentziako espazio bat izan dadila.
Horretarako, proiektu eraldatzaile hauek burutzea dago pentsatuta, Artxandako espazio libre eta berdeei garrantzia emanaz, Deustutik Egirletaraino:
• Errepidea pasealeku-begiratoki bihurtzea.
• Hatz Markaren parkea eta Topagunearen parkea hobetzea.
• San Roke eraikinaren ondoan beste berdegune bat sortzea.
• Ekonomiaren aktibazioari bultzada ematea, familiarentzako eguneko jolas eskaintza
iraunkorrarekin.

Bilboko Udalak itsasadarra aktibatu eta babesteko plan bat burutu gura du, itsasadarra hiriaren elementu adierazgarrienetako bat delako eta hiriaren eraldatze prozesu etengabearen atal moduan. “Itsasadarra dinamizatzeko planak” itsasadarraren esparru fisikoa eta eskumen esparrua osorik zehaztuko ditu, eta bertan eta bere inguruan aisiarekin, kirolarekin eta kulturarekin zerikusia izanik egin daitezkeen jardueren eredua diseinatu eta garatu egingo du.
Plana agintaldi honetan onartu eta abiaraziko da, maila askotako herri erakundeen eta eragileen elkarlanarekin.

Parkeak hiriaren eta kokatuta dauden auzoen “birika” estrategikotzat jotzen dira, eta Bilboren “eraztun berdea” aktibatzeko politikaren funtsezko elementuak dira. Politika honen helburua aire libreko atseden, aisia eta jolas guneak hobetzen saiatzea da, belaunaldiarteko izaera handituaz, bateragarri egitea bultzatuaz eta auzokoen bizi kalitatea hobetuaz.
Testuinguru honetan, Bilboko parke sarea hobetzen jarraituko dugu ekipamendu eta azpiegitura berriak erantsiaz hiriko parke nagusietan, hau da, Etxebarria, Europa, Casilda, Ibaieder eta Eskurtze parkeetan.

Abiadura handia Bilbora heltzeak Abandoko geltokiko lursailetan eta hurreko espazioetan hirigintzako esku hartzeak egin beharra ekarriko du, geltoki berria hirian integratzeko eta azpiegitura berriaren sarbideak egin ahal izateko. “Abandoko Geltokiaren Hiri Antolamenduko Plan Berezian” jasoko dira esku hartze horiek, eta eginkizun hauek hartuko ditu:
• Geltokia lurperatzeak libre utzitako lursailen (Hurtado de Amezaga kalearen ondoko burdinbideak) eta Bailen kalearen aurrealdearen antolamendua.
• Erabilera berriak oraingo “ganga” osatzen duten eraikinetarako eta Concordia geltokirako.
• Iparraldeko Partikularreko eraikinen kontserbazio eta esku-hartze irizpideak.
• Abando eta San Frantzisko ‒ Bilbo Zaharra auzoen artean dauden hiri oztopoak kentzea.
Plan hau hirigintza diseinuko lehiaketa baten deialdia eginaz zehaztu eta onartuko da; horrek hasierako lehen fase ireki bat edukiko du proposamenak aurkezteko eta ondorengo fase itxi bat, eta hortik hautatuko da aukera gune honetarako diseinua.

Portuaren jarduera Zorrotza Puntan amaitzeak beharrezkoa egiten du hirigintza plan berri bat zehaztea ingurune honetarako, auzoaren bizitegi garapena itsasadarrerantz egiteko eta espazio berriak sortzea jarduera ekonomikoetarako eta ekipamendu berrietarako.
Plan berri hau agintaldi honetan zehaztu eta onartuko da eta eduki hau izango du:
• Zorrotzaurre eta Burtzeña auzoen arteko hiri jarraitutasuna ebaztea Ibaizabal Abusutik Santurtziraino itsasadarraren ibaialde biak hezurmamitzeko.
• Egon dauden erabilerak (portua eta industria) berritu hiri erabilerak jarriaz (bizitegia, jarduera ekonomiko berriak eta ekipamenduak).
• Zorrotzako gunearen eta Zorrotza Punta inguratzen duten ibaiertzen artean komunikazioa hobetzea errepidez, oinez eta bizikletaz.

Eusko Jaurlaritzak eta Bilboko Udalak hiriberritzeko ekintza sorta bat burutu dute Iturrigorri eta Gardeazabal inguruetan, besteak beste, etxebizitzak eraistea eta okupatzaileak beharrezko irisgarritasun bermeak betetzen dituzten eraikin berrietan berriro jartzea.
Hiriberritzeko ekintzak osatu eta zonalde honen behin betiko antolamendua zehaztu ahal izateko helburuz, ondorengo gaiak kontuan hartuko dituen Plan Berezi bat eduki behar da:
• Eraikinetan sartzeko kanpo eskaileretarako dauden hirigintza oztopoak kendu eta irisgarritasun konponbidea eman ezin zaien eraikinak ordeztea.
• Aurrekoen ordez eraiki beharreko eraikin berrien antolamendua, okupatzaile guztiak eraikin irisgarrietan sartzen direla bermatuaz.
• Auzo hau dagoen hiri ingurune orokorra eta urbanizazioa hobetzea.

“Hiri Antolamenduko Plan Orokor” berriaren helburua 1995az gero indarrean dagoen aurreko planaren ordezkoa iziatea da, eta herritarren eskaerei eta hiriaren hirigintza beharrei datozen 10-15 urteetarako erantzuna ematen saiatzea. Plan berria egiten 2018an hasi ginen, herritarrek parte hartzeko prozesua barne.
Gaur egun Plana hasierako onarpen fasean dago, eta begiz jota dago 2021ean behin betiko onartuko dela. Behin betiko onarpenera heltzeko ekintza hauek egingo dira:
• Herritarren beste informazio aldi bat irekitzea.
• Udalbatzak oso bilkuran behin-behineko onartzea eta espedientea bidaltzea ingurumeneko eta lurralde antolamenduko txostenak lortzeko.
• Udalbatzak osoko bilkuran behin betiko onartzea.

2. Egikaritze Unitateko Ituntze Batzarra Zorrotzaurre uhartearen erdialdeko lur eta eraikinen jabeen talde formala da. Batzar honen eraketa jabeen akordio batean formalizatzen da, eta beharrezkoa da uharteko eraikin berriak eraikitzen eta urbanizatzen hasi ahal izateko inguru horretan, eta horretarako egin behar den lursailen birzatiketa aurrera eramateko eta lurzoruen kutsadura kentzeko prozesuari buru emateko.
Bilboko Udalak Batzarraren eraketa sustatu eta errazteko konpromisoa dauka, uhartearen erdigune osoaren hirigintza garapena uharte osorako zehaztu den “master-plan” onartuaren arabera egin ahal izateko.

Zorrotzaurreren eraldaketa prozesua zenbait fasetan egituratu da; fase horien arabera lehenik eta behin kanalaren eskumaldea urbanizatzen amaitzea pentsatu da, Botikazaharretik San Ignazioko zubi berriraino, alde honetan dagoeneko eraikitzen ari baitira eraikuntza berriak. Hurrengo faseetan San Ignazio‒Deusturekin lotuta dauden uharteko zonaldeei ekitea dago pentsatuta, zubi berriak eraikiaz.
Prozesu honek uhartearen ipar eta hego muturrak urbanizatzea dakar, hor kokatzen baitira Zorrotzaurre Berrikuntzako Hiri Barrutiaren 2 poloak.

Bilboko Udalak badaki zenbaterainoko garrantzia duen erabilera orekatuak dituen eta, iraunkortasunaren ikuspegitik, espazio publikoaren erabilera ona egiten den hiria, auzoak eta kaleak edukitzeak, eta, gainera, auzokoen erosotasuna mantentzea.
Ildo horretan, espazio publikoaren erabilera egokiaren gainean jardun beharra detektatu da terraza
kontzentrazio handiagoa dagoen eremuetan, eta horretarako ostalaritzako terrazen plan bat zehaztuko da eta praktikan jarriko da.
Espazio publikoaren oraingo erabilera egungo udal ordenantzan baimentzen denari egokitzen zaiola ikuskatzera orientatuta egongo da plana, hau da, oraingo baimenak betetzea bultzatzera eta establezimendu bakoitzak behar duena baino gehiago ez dezan okupatu. Halaber, baimenak hiriaren egoerara egokitzeko prozesu bat burutuko da aldagai objektiboak erabiliko dituen eredu matematiko baten bitartez, kasu bakoitzean gure espazio publikoaren erabilera orekatu eta iraunkor baterako okupatu behar den “marka” edo espazioa zehaztuko duena.

Bilbok ingurumenarekiko begirunetsuagoa den posizio baterantz egokitzen du bere udal politika. Udalak aspaldidanik egiten du lan garapen iraunkorraren alde, Tokiko 21eko Agenda bereganatuaz garapen iraunkorraren ikuspegitik hiria hobetzen jarraitzeko tresna bat delako.
Udalak bere Ingurumen Estrategia betetzeko bultzatuko dituen helburu eta ekintzak zehazten ditu Tokiko 21eko Agendak. Hori guztia, bilbotarren bizi kalitatea hobetzea ekarriko duten gizarte moderno, zuzen eta solidarioago baterantz, inguruari begirunea dion ekonomia lokal dinamiko baterantz eta hiri ingurune iraunkor baterantz aurrera egiteko helburuz.

Bilbok aurrera jarraitu nahi du hiri iraunkorrago bat garatzen, besteak beste, ura bezala urriak diren baliabide naturalen kudeaketa eta erabilera hobetzen saiatuaz. Berariaz, Udalak hiriaren “ur balantzea” optimizatu nahi du, uraren kontsumoa kontrolatu eta gutxitu ahal izateko, uraren zikloaren ingurumen eta ekonomia kudeaketan bikaintasunerantz aurrera eginaz.
Hobekuntza horiek lortzeko, sareko edateko ura kontsumitzen duten udalaren tresnetan (mahukak, erratz makinak, ureztatzaileak…) neurketa elementuak jartzea erabaki da, erregistratu gabeko kontsumo baimenduak kontrolatze aldera. Beste alde batetik, banaketa sarean presioa gutxitzeko elementuak ipintzea erabaki da, eta sarea eta deposituak sentsorizatzeko sistemak, alerta maila hobetzeko. Uholdeei aurre egiteko, “ekaitz tangak” instalatzea ere erabaki da.

Baliabideak aprobetxatzea, berrerabiltzea eta birziklatzea nagusi izango dituen ekonomia zirkularreko eredu batera aldatzeko trantsizioa egitea hiri iraunkorren erronka handietako bat da.
Ildo horretan, Bilbok birziklatzeko ohitura sendotu eta kontsumo iraunkorra eta hondakinen kudeaketa ona sustatu gura ditu.
Datozen urteotan Udalak herritarrentzako zabalkunde eta kontzientziazio kanpainak egitea erabaki du, birziklatzearen eta lehengaiak modu arduratsuan kontsumitzearen garrantziaz eta onurez herritarrak konturarazteko. Teknologia berrien ahalmena aprobetxatuaz, mugikorrerako aplikazio bat garatzea pentsatuta dago, gai organikoa birziklatzea eta “Bilbogarbi” gune garbiak erabiltze sustatzeko. Aplikazio honi esker, hondakinen balioarekin jokatu ahal izango da, sariak lortzeko aukera emango duten “puntuak” eskuratuko baititu.

Bilboren ondare berdeari garrantzia ematea eta izadia herritarrengana hurreratzea Udalaren helburu bat da, iraunkortasuna herritarren egunerokotasunean integratzeko bidean, hiriko eremu natural eta berdeekin “Eraztun Berdea” deritzona atalez atal osatuaz.
Horretarako, Udalak zenbait ekintza egingo ditu, besteak beste, jarlekuak, iturriak eta gerizpeak ipiniaz parke eta plazetako atseden eta aisia lekuak hobetzea eta, txakurrentzat egokiak izan daitezen, eremu berriak egokitzea. Halaber, 500 zuhaitz berri landatuaz eta sastraka lekuak landareztatuaz berdeguneak hobetuko dira.
Artxandako eta Pagasarriko ingurune naturala berariaz sendotuko da inguruneko basoak eta larreak berreskuratuaz eta basoko bidezidorrak eta pistak hobetuaz. Neska-mutikoei zuzendutako ingurumen ikasgelak martxan jartzea ere erabaki da, berdeguneetan ikastea eta gozatzea bultzatzeko.