Neurri urgenteak hartzea klima-aldaketaren eta haren ondorioen aurka egiteko (Aintzat hartuta Klima Aldaketari buruzko Nazio Batuen Esparru Hitzarmena klima aldaketari mundu mailan erantzuteko gobernuen arteko eta nazioarteko foroa nagusia dela).

Berezko Arrantza Erakunde Ordaintzaile baten sorkuntza sustatzea, 2021-2027 programa operatibo berrian ahalik eta autonomiarik handiena lortzeko xedearekin.

Estatuko Gobernuarekin elkarlanean, euskal presentzia indartzea arrantzarekin lotutako nazioarteko akordioetan.

Dagozkion lankidetza-hitzarmenak sinatzea, arrantza-kuoten berezko kudeaketa ahalbidetzeko, Eusko Jaurlaritzaren eskumenen eremuaren barruan, bereziki lehenetsiz antxoa eta hegaluze espezieak.

Euskadiko eta Akitania Berriko kirol-portuen zerbitzuen eta jardueren baterako eskaintza bat sustatzea.

Lille-Vitoria-Gasteiz tren-autobidearen garapena sustatzea, Jundizko plataforma multimodala amaituz.

Forondako Aireportuaren VIAP plataforma garatzea eta digitalizazioa sustatzea azpiegitura logistikoen kudeaketan.

Bilbo-Loiu Aireporturako trenbide-konexioan aurrera egitea.

Eraikinen birgaitze energetikoari buruzko berariazko prestakuntza, bidezko trantsizio energetikoa eta enplegu berdeen sorkuntza errazten dituena.

Foru aldundiekin elkarlanean eta Zerga-koordinaziorako Organoaren bidez, zerga-pizgarriak sustatzea sektore industrialaren, merkataritzaren eta zerbitzuen energia-eraginkortasuneko inbertsiorako.

Teknologia garbien euskal zerrenda handitzea, zerga-kenkariekin lotuz.

Ekoberrikuntzako eta berriz landatzeko proiektuak, zuhaitz-azalera 10.000 hektarea handituz; horrek urtean CO2ko 25.000 tona xurgatzea ahalbidetuko du.

Ur edangarriko sareen kudeaketa eraginkorra optimizatzea, eraginkorrak ez diren sistemaren galerak murriztuz eta egungo hornidura-sareak eraldatuz, ur edangarriaren erabileran kontrol eta segurtasun handiagoak ematen dituzten sare adimendunak bihurtzeko.

Teknologia berriak aplikatzea ureztatze-sistemetan, ur-kontsumoa optimizatzeko, bereziki, klima- aldaketaren eraginak gehiago pairatuko dituzten Euskadiko guneetan.

Lurralde Plangintza, Etxebizitza eta Garraioetako sailarekin lankidetzan, Lurralde-antolamenduan “ingurumen-aldagaia” txertatzea eta aldizkako segimendu-txostenak egitea lurralde-antolamenduaren eremuan, ingurumen-adierazleen bilakaera aztertzeko.

Udal zein eskualde mailan kutsadura akustikoa murrizteko ekintza-planak egitea sustatzea eta 2.000 Natura Sarea bultzatzea.

Europar Batasunarekin lerrokatutako zerga-politika berdea planteatzea, foru aldundiekin elkarlanean eta Zerga-koordinaziorako Organoaren bidez.

Udalen eremuarekiko lankidetza ezartzea energia eta klima-ekintzako plan bateratuen garapenerako; horrela, aukera izango dute, Udalsarea 2030 sarearen bidez, toki- zein lurralde-eremuetatik klima-ekintza hedatzen jarraitzeko.

Saneamenduko, hornidurako eta uholdeen aurreko defentsako oinarrizko azpiegiturak egikaritzea, arro hidrografikoen uraren kalitatea hobetzeko.

Abian jartzea Ingurumenaren V. Esparru Programa 2030.

“Euskal Y” amaitzea, Irun, Donostia, Ezkio, Bilbo eta Gasteizko geltokien eraikuntzarekin.

Autokontsumorako elektrizitatearen sorkuntza sustatzea eraikinetan eta etxebizitzetan, zehazki, teknologia fotovoltaikoa, eolikoa eta biomasakoa bezalako teknologien bidez.

Donostiako lurperatutako trenbide-saihesbidearen obra amaitzea.

Nekazaritza-politika komunaren (PAC) Landa-garapenerako Plana Euskadirentzat onestea, jasangarria den eta pertsonen osasunarekiko zein ingurumenarekiko errespetua duen XXI. mendeko nekazaritza baterantz aurrera egiteko xedearekin. Horretarako, adostasuna bilatuko da erakunde-eragile desberdinen, hau da, Eusko Jaurlaritzaren eta foru aldundien eta erreferentziazko eragile sektorialen artean.

Helburu horrekin, aurreko legegintzaldian onetsitako Administrazio Publikoen Jasangarritasun Energetikoaren Legea erabat hedatuko dugu.

“Trantsizio energetikoaren eta klima-aldaketaren legea” onestea, besteak beste, 2050eko horizonterako berotegi-efektuko gasen emisioen neutraltasuna lortzeko (karbono-neutraltasuna). Horrekin batera, klima-aldaketaren eremuko erakunde arteko koordinaziorako organoak eta mekanismoak ezarriko dira.

Nekazaritzako elikagaien eta egurraren sektorean, proiektu berritzaileen garapena bultzatzea, batez ere, ekonomia zirkularrarekin, urdinarekin eta gizarte-ekonomiarekin lotutako proiektuena.

Hiri-nukleotan trenbide-bilbearen baterako existentziarako eta integraziorako ekintzetan aurrera egitea, udalekin horretarako hitzarmenak garatuz.

2020 Erosketa eta Kontratazio Publiko Berdearen Programa sustatzea.

Kalitatezko ziurtapenak garatzea abeltzaintza-produkzioetan.

Trenbide-trazadura hobetzeko obrak egitea Aginagan, Eibar eta Donostialdea arteko zerbitzuak hobetze aldera.

Belaunaldi-erreleboa ziurtatzea eta neurriak sustatzea gure lehen sektorearen eta elikaduraindustriaren modernizazioa eta lehiakortasuna hobetzeko, berrikuntza, inbertsioa, lankidetza eta nazioartekotzearen bidez.

Integratutako garraio publiko kolektiboa eta horren intermodalitatea sustatzea tarifa-integrazioarekin eta txartel bakarrarekin, Hiri-mugikortasun Jasangarriko Planen garapena sustatuz tokiko eskalan eta garraio publikoaren erabilera intentsiborako hobariak emanez.

Euskadiko mahastizaintza eta ardogintzako guneen garapen integrala babestea, kalitate handiko ardoen produkzioa eta merkaturatzea sustatuz eta familia-bodegen eredua babestuz.

Natura 2000 Guneen eta Naturan Oinarritutako Konponbideen kudeaketa eraginkorra garatzea.

Sorkuntza energetikoko parkea handitzea iturri berriztagarrien instalazioen bidez, lurreko zein itsasoko parke eolikoen garapena eta ezarpena bultzatuz, hasitako parke fotovoltaikoak amaituz eta proiektu berriak abiaraziz.

Euskadiko landa- eta kostalde-ingurunean bizi-kalitate egokia bermatzen duten oinarrizko azpiegituren, ekipamenduen eta zerbitzu integralen horniduran aurrera egitea.

Gizarte-sentsibilizazioko jarduketak garatzea eta mugikortasun jasangarriaren aldeko gizarte itun bat proposatzea.

Bidezko trantsizio energetikoko plan estrategiko bat onestea, pertsonarik ahulenen gizarte-babesa sustatzeko eta txirotasun energetikoko egoerak saihesteko.

Eibar eta Donostia arteko linearen trenbide-azpiegiturak hobetzen amaitzea.

Lezoko plataforma logistikoa eta horren trenbide-sarearekiko konexioa garatzea, Pasaiako Portuaren eraginkortasuna hobetzea ahalbidetuz.

Estrategia Klimatikoaren eta Estrategia Energetikoaren arteko beharrezko koordinazioaren alde egitea, zehazki, adierazitako parametroetan.

Belaunaldi-erreleboko neurriak erraztea arrantza-sektoreko enpresen titulartasunean, Euskadin errotzea eta etorkizunean hemen jarraitzea bermatzeko tresna gisa.

Enplegua eta hazkundea suspertzea landa- eta kostalde-guneetan, dibertsifikazio ekonomikoa bultzatuz gizarte-berrikuntzaren bidez, turismoarekin, osasunarekin, ongizatearekin eta teknologia berriekin lotutako eremuetan garatzeko potentziala duten proiektuak babestuz.

Zerbitzu industrialeko bokazioa duten azpiegitura logistikoak indartzea, horiek berritzeko eta modernizatzeko plan batekin, trenbide-portuko konexioen hobekuntza barne hartzen duena.

2021-2025 Mugikortasun Jasangarriko Plan bat onestea, Euskadiko Garraio Jasangarriaren2030 Plan Zuzentzailean integratuta egongo dena. Horrek mugikortasun jasangarriko eredu berri baten eta berotegi-efektuko gasen emisioetan baxua den garraio baten aldeko apustua indartuko du, ibilgailu elektrikoa sustatuz ibilgailu elektrikoentzako kargaguneak eta zerga-pizgarriak abiaraziz.

Klimaren aldeko ekintzan zeharkako garapen teknologikoa eta berrikuntza.

Elikaduraren arloko ekintzailetza sustatzea BIND 4.0 programa indartuz eta EIT Food (European Innovation Technology) Erakundearen euskal egoitzan sortutako start-upak ezarriz Euskadin.

Egurraren balio-katea sustatzea, hobekuntzak bultzatuz horren produktibitatean, eraldaketan eta kontserbazioan, zehazki, baliabide energetiko gisa (biomasa) dituen aukerak indartuz

Plangintza parte-hartzaileko tresnak sustatzea, landa- eta kostalde-guneetan garapen-eragileen sarea eta Tokiko Ekintza-taldeak indartuz.

Elikagaien eta zuraren balio-katean, transferentzia teknologikoa eta 4.0 konponbideen garapena sustatzea.

Flotak berritzea sustatzea eta birkarga elektrikorako hobariak ematea, ibilgailu elektriko arinen (bizikleta barne) bidezko hiri-mugikortasuna bultzatzeaz gain.

Birkarga elektrikoko azpiegiturak sustatzea eta potentzia altuko birkarga-sarea hirukoiztea, Euskadin birkarga azkarrerako 100 gune lortu arte; horiek “birkarga azkarreko azpiegituren korridore iberiarrean” zein sare europarrean integratuta egongo dira.

Lurzorua babesteko euskal estrategia bultzatzea eta kutsatutako lurzoruen 400 hektarea lehengoratzea sail eta erakunde eskudunekin lankidetzan.

Landa-eremuan, enpleguaren sorkuntza eta aukera-berdintasuna sustatzea, arreta berezia jarriz emakumeentzako, gazteentzako eta enplegurako sarbide-zailtasunak dituzten kolektiboentzako berariazko programen garapenean.

Hondar-urek eragindako kutsaduraren kontrola, arauketa eta ikuskapena indartzea.

Produktu ekologikoen produkzioa, eraldaketa eta merkaturatzea bultzatzea, nekazaritza ekologikoaren produkzioa 7.500 hektareetara handituz.

Loiolako Erriberetako aldageltokia eraikitzea.

Elikagaien eta zuraren balio-katean ezarriko diren estrategia eta politika guztietan klima-agindua txertatzeko prozesuan aurrera egitea.

Garraio eta mugikortasun jasangarriak sustatzea, Lurralde Plangintza, Etxebizitza eta Garraioetako Sailarekin elkarlanean, garraio publikoa bultzatuz eta ibilgailu pribatuen flota berrituz, eraginkorragoak diren eta beste erregai batzuk erabiltzen dituzten ibilgailuekin ordeztuz.

Uretako eta arrantzako prestakuntza-zentroen talentua erakartzea eta mantentzea sustatzea, hain zuzen ere, aginte-postuetarantz.

Sorkuntza banatu berriztagarriko eta kogenerazioko proiektuak bultzatzea, banakako autokontsumoa eta autokontsumo kolektiboa sustatzen duten laguntza-lerroekin.

Euskadi zaurgarritasun energetikorik gabeko lurraldea izatea lortzea eta zerbitzu energetiko eskuragarri, fidagarri eta modernoetarako sarbide unibertsala bermatzea.

Lurralde-antolamenduan eta hirigintza-plangintzan energiaren ikuspegia apurka-apurka txertatzea, udalak aholkatzeko eta babesteko neurriekin, horiek energia-eraginkortasuneko planak gara ditzaten.

Akuikultura eta, bereziki, itsaso-akuikultura jasangarria sustatzea, ikerketa eta proiektu berritzaile berriak sustatuz ekonomia urdinaren eta zirkularraren eremuan.

Euskadin, “European transport networks, TEN-t” salgaien korridore atlantikoaren garapena bultzatzea. Helburu horrekin, Bilboko hegoaldeko trenbide-saihesbidearen eraikuntza eta Bilboko Portuarekiko trenbide-konexioa dinamizatuko dira.

Gasteizen, Salburua eta Zabalganarako hedapenak garatzea.

Topoaren trenbide-azpiegituren hobekuntzak amaitzea Pasaian eta Irunen.

Garraio publikoaren elektrifikazioa sustatzea, flotak berritzea azkartuz, zehazki, foru aldundiekin eta udal erakundeekin elkarlanean.

Energiaren eremuan, ikerketako, garapen teknologikoko eta enpresa-egiturako arloak sustatzea, betiere espezializazio adimenduneko RIS3 Euskadi euskal estrategian zehaztutako lehentasun estrategikoekin bat eginez.

Administrazio publikoen berariazko eremutik, energia berriztagarriaren % 100 erostea eta bestelako energia-iturrien instalazioa bultzatzea eraikin publikoetan. Gainera, administrazio publikoetan karbono-aztarna neutroa bultzatuko da, sektore pribatuarentzako paper eredugarri eta dinamizatzaile gisa.

Udal-mailako parte-hartze aktiboa bultzatzea Global Covenant of Mayors for Climate and Energy Itunean.

Honakoak bezalako eremuetan euskal posizionamendu industriala eta teknologikoa errazten dituzten ekimenak indartzea: olatuen energia, biltegiratzea, off-shore eoliko flotatzailea, sare adimendunak eta hidrogeno berdearen produkzioa.

Eskualde eta udalerri mailan mugikortasun jasangarriko planen garapena.

Metropoli-trenbidearen 4. eta 5. lineen garapenarekin hastea Euskal Trenbide Sarea (ETS) Bilboko Metropoli-trenbidearen Hegoaldeko Gunearen eta 4. Linearen inguruko Informazio-azterlanaren zein 5. Linearen eta hori Durango-Bilbao-Txorierri trenbide-linean integratzearen inguruko informazio-azterlanaren gainean egiten ari den informazio-azterlanen ondorioak ezagutzen ditugunean, zehazki, gobernuaren barruan partekatutako konponbide bat aurkitzeko konpromisotik.

Bizikleta herritarrentzako garraiobiderik jasangarriena gure herri eta hirietan.

Via Irun Proiektua babestea, hirigintza garatzeko eta gune hori jaregiteko.

Mugikortasun Jasangarriari buruzko Lege bat onestea, Lurraldeko Mugikortasun Agintaritza desberdinen eginkizunak finkatzen eta garatze dituena, Euskadiko Garraioaren Agintaritzarekin koordinazioan. Horren helburua izango da garraio-sistema integratua lortzea, klima-aldaketaren aurkako borrokan eta horren gizarte- eta ingurumen-efektu kaltegarriei aurre egiten laguntzen duena.

Euskadiko Itsas eta Arrantza Funts Europarraren (FEMP 2021-2027) Programa Operatiboa onestea, sektorearen lehiakortasuneko eta baliabideen jasangarritasuneko printzipioen pean.

Garraioaren eta mugikortasun elektrikoaren (ibilgailu elektrikoa) sektorean energia elektriko berdearen zabalkundea eta erabilera sustatzea, emisio baxuko ibilgailuen alde eginez eta ibilgailu elektrikoentzako kargaguneen ezarpena sustatuz, hori guztia garraioaren sektorea deskarbonizatzeko helburuarekin.

Hondakin-uren arazketa- eta saneamendu-zerbitzu eta instalazioak hobetzea. Helburua da, 2030eko horizontean, saneamendu-sistema osoa bukatuta egotea eta tratamendurik gabeko isurketak ia-ia zerora murriztea.

Ondare naturalaren kontserbazioa eta landa-inguruneko jarduera sozioekonomikoen garapena sustatzen dituzten neurriak bultzatzea.

Euskal industrien trantsizio energetikoa bultzatzea, honako laguntza-lerro hauek indartuz: aurrezpen eta eraginkortasun energetikoak; energia berriztagarrien erabilera eta CO2-ko igorpenen murrizketa klima-aldaketaren aurka borrokatzeko.

Baliabide hidrikoen erabilera eraginkorra sustatzea euri-uraren drainatze-sistema jasangarrien bidez, uraren sektorean ekonomia zirkularra sustatuz eta ura berrerabiltzea bultzatzen duen kontratazio berdea indartuz.

Batez ere, eremu publikoko etxebizitza eraikien parkea berritzeko politika bat garatzea, energia- eraginkortasuneko eta aurrezpeneko irizpideekin.

Biomasako eta geotermiako proiektuak garatzea erkidego-sareetan.

Kutsadura atmosferikoa kontrolatzeko plan berri bat garatzea.

Ekintzailetza eta enpresa-jarduera berrien sorkuntza sustatzea bioekonomiaren eremuan, nekazaritza-basogintzaren sektorean eta elikaduraren industriaren jarduera eraldatzaileetan zentratuz.

“Bioekonomiako Euskal Estrategia” garatzea eta “Bioekonomiarako Euskal Aliantza” bat bultzatzea, Bioeskualdeen Europako Sarearen lider izateko xedearekin.

Landa-garapeneko Lege berria onartzea eta ezartzea.

Lurraldearen erresilientzia klima-aldaketaren ondorioak kontuan hartzen dituzten lurralde- eta hirigintza-plangintzako politika publikoekin.

Hidrogenoaren ekonomia berria bultzatzea, erregai berde gisa.

Ondare Naturalaren Kontserbazioari buruzko Legea onestea, Euskadiko ondare naturalaren babesa, kontserbazioa, kudeaketa, erabilera jasangarria, lehengoratzea eta hobekuntza bermatze aldera.

Edukiera handiko autobus elektriko adimenduneko proiektuak hedatzea biztanleria-dentsitate altuko hiri-guneetara eta metropoli-guneetara.

Hondakin organikoen biogasa hartzeko eta sortzeko plantak eraikitzea sustatzea.

Bilbon, trenbidea Boluetara hedatzea, Abusu auzorako sarbideekin.

Biomasa eta bioekonomia bultzatzea, erregai fosilen murrizketa errazteko eta gure nekazaritza- eta basogintza-sektorearen balio erantsia handitzeko.

Elikagaiak xahutzearen aurkako ekimenak garatzea, elikagaiak lehengoratzea eta berriz erabiltzea erraztuz.

Uraren hiri-zikloaren kudeaketa integrala hobetzea, uraren zuzentarau europarrarekin bat datorren tarifa-sistema homogeneo baten bidez, tarifak kostu hauekin lerrokatzea ahalbidetuko duena: ura hartzeko, banatzeko eta ustiatzeko kostuak eta saneamendu- eta arazketa-kostuak.

Garraioaren deskarbonizazio progresiboa, trenbide-garraioaren alde eginez.

Hornidura termikoko sistema zentralizatuak aukeratzen dituzten hirigintza-garapen berriak sustatzea.

Gobernantza Publiko eta Autogobernuko Sailarekin batera, dagokion akordioa lantzea “portuen” zerbitzuen gaiaren transferentzia egiteko, Gernikako Estatutua osorik betez eta garatuz, Gobernu Kontseiluak 2017ko irailean babestutako eta Eusko Jaurlaritzaren Autogobernuaren Ponentziara bidalitako Euskal Autonomia Erkidegoari egin beharreko Transferentzien Eguneraketari buruzko 2017ko Txostenak jasotako terminoen barruan eta Espainiako Gobernuak formalki 2020ko otsailaren 20an bidalitako Eusko Jaurlaritzak eskatutako transferentziei buruzko balizko negoziazioetarako kronograma-proposamen orientagarriarekin bat eginez.

Ingurumen-administrazioaren Legea onestea, gure industria eta bere emisioen hobekuntzarako eta bere prozesuak ingurumenari dagokionez eredugarria den industria baterantz aurrera egiteko funtsezko tresna gisa, ingurumen-baimeneko prozedura erraztuz eta arinduz.

Ekonomia eta Ogasun Sailarekin elkarlanean, ingurumen-irizpideak eta zero kilometroko produkzioentzako babesa txertatzen dituzten kontratazio publikoko klausula berriak gehitzea sustatzea.

Teknologia ekologiko eta jasangarri berrien garapena bultzatzea hondar-uren tratamenduan, balorizazioan eta berrerabilpenean.

Eraginkortasun energetikoko irizpideak garatzea obren eta horniduren erosketa publikoan.